INZICHT Ik zeg JA tegen verse koriande en eet het bijna elke dag. In soep, door een salade en in een smoothie. Eigenlijk combineer ik het met alles. Het is mijn smaakverrijker. I love cilantro. Mi lobi koriander. Saya suka ketumbar! Maar dat is niet altijd zo geweest. Ik heb koriander namelijk echt moeten leren eten.
Het zal die koriander wel zijn
Mijn vriendinnen en ik zitten aan tafel in een Vietnamees restaurant. De planning is eten, cocktails drinken en daarna de club in. Het is mijn twintigste verjaardag. En dat is wel een feestje waard. De serveerster presenteert het feestelijke eten; grote mooie schalen met rijstrolletjes, salade’s, bami en groentes. Angri e kiri mi, dus neem me voor om echt goed te eten vanavond. Bij mijn eerste hap bami proef ik zeep. Ik spoel het weg met bruisend water. Ik sla de bami over en val meteen de rijstrolletjes aan. Weer die overheersende sterke zeep smaak. Ronduit onsmakelijk. Nu weet ik het zeker: de chef heeft per ongeluk afwasmiddel in het eten gedaan. Ik check de gezichten van mijn tafelgenoten, maar zie geen bijzonderheden. Ze eten en kletsen gewoon door. “Vinden jullie het ook naar zeep smaken,” vraag ik. “Het zal die koriander wel zijn,” antwoorden ze in koor. Corry watte? Ik ken Corry, mijn buurvrouw. Maar in mijn eten? Het is dus geen zeep, maar de smaak van die koriander? “Ja girl,” bevestigen mijn vriendinnen. Ik laat me niet kennen en pluk de groene blaadjes garnering van mijn papayasalade. Het helpt niet. Vreselijk. Die smaak blijft erin zitten. Weg eetlust! Terwijl ik mijn bord van me afschuif, maak ik de afspraak met mezelf om straks een extra grote friet te halen. Ja, lekker!
Waarom ken ik de koriander smaak niet? Ik bedoel, met Surinaamse en Indische roots, zou ik toch op zijn minst wel die naam wel moeten kennen. Toch? Ik ken veel kruiden. Van peterselie, citroengras, munt tot daun salam en laurierblad. Maar koriander? Nee.
Liefhebbers en tegenstanders
Jaren later kan ik de smaak van koriander waarderen. Niet in één keer hoor. Het heeft even geduurd voordat ik het at, zonder dat het naar zeepsop smaakte. Koriander heeft iets in zich wat liefhebbers kunnen omarmen en tegenstanders doen ontwijken. Er zit niet iets tussenin. Waarom? Het antwoord is dat de voorkeur, of dus juist niet, alles te maken heeft met onze genen. Volgens geur- en smaak wetenschappers van het Monell Center bevat ik hoogstwaarschijnlijk een gen, dat ervoor zorgt dat ik een bepaald stofje (aldehyde) in koriander kan ruiken. Hetzelfde stofje komt voor in zeep. Vandaar die associatie. Dus mocht jij koriander niet lekker vinden, er is niets mis met je hoor. En gelukkig kun je koriander vervangen door peterselie, selderij, tijm en dille. Of andere verse kruiden.
Voordelen koriander
Nu, twaalf jaar later, eet ik bijna dagelijks verse koriander. Het is een echte traktatie en ik ben er gek op. Maar wat weet ik eigenlijk ervan? Het is een kruid, waarvan zowel de verse blaadjes als de gedroogde zaden gebruikt worden. Het heeft een uitgesproken kruidige smaak. Het is groen, het heeft een dunne stengel waarvan de blaadjes best wel teer zijn. Behalve dit én dat ik het lekker vind, ben ik eigenlijk wel benieuwd naar de gezondheidsvoordelen. Om hier antwoord op te krijgen schakel ik Google en mijn netwerk in.
Wanneer ik ‘voordelen koriander’ intik in Google krijg ik 40.700 resultaten. Ik klik willekeurig op het eerste en het vijfde resultaat. Het blijkt dat koriander heel veel voordelen heeft. Om precies te zijn vijftien. Het gaat bloedarmoede tegen, is goed voor de huid, bevordert een gezonde spijsvertering, heeft een ontgiftende werking van zware metalen, is tegen hooikoorts, voor een gezonde bloeddruk, voorkomt diabetes, goed voor sterke botten en tanden, het heeft een bacterie- en schimmelremmende werking, het helpt om slank te blijven. Koriander is bovendien ook effectief gebleken in het bestrijden van maagkrampen, overgeven en misselijkheid.
Koriander als natuurlijke ontgifter
Het meest interresante voordeel vind ik dat koriander geschikt is om ons lichaam te helpen met ontgiften van zware metalen. Omdat ik wil weten hoe het ontgiftigingsproces werkt, tik ik het trefwoord ‘koriander ontgiften van zware metalen’ in Google. Het verschijnen er ruim 4.000 resultaten. Ik klik willekeurig op het eerste resultaat. Volgens deze bron (voedzamekeuken.nl) is koriander een natuurlijk middel om te ontgiften. Er zitten veel antioxidanten in koriander, vooral in het verse blad. Bepaalde chemische stoffen in de koriander binden zich aan zware metalen zoals kwik, lood, aluminium en cadmium, waarna ze via de ontlasting het lichaam verlaten. Ook helpt koriander bij de vochtafdrijving via de urine, daardoor worden gifstoffen sneller afgevoerd.
Het meest interessante vind ik de ontgiftende werking van koriander
Voor opheldering App ik detoxspecialist Angelique de Graav. Want hoe krijgen wij zware metalen in ons lichaam? Volgens haar krijgen wij zware metalen binnen via warm eten in aluminium, deodorant, bestrijdingsmiddelen, chemische cosmetica, verpakte voeding en amalgaam vulling (zilverkleurige tanden vulling, bestaande uit ongeveer 50% kwik). Verder zegt ze dat de lever en de nieren, de ongiftigingsorganen van het lichaam, in zekere hoogte in staat zijn om het lichaam te ontdoen van deze stoffen. Maar omdat wij het elke dag binnen krijgen onstaat stapeling en kunnen deze onnatuurlijke stoffen steeds lastiger verwerkt worden. Met alle gevolgen van dien zoals dementie, schade aan het centrale zenuwstelsel, verzwakking van het imuunsysteem, depressie, nierschade, hoofdpijn en geheugenverlies.
Zo gifvrij mogelijk
De meeste mensen die mij kennen weten dat ik een voorstander ben van zo gifvrij mogelijk leven. Ik ben iemand die bijvoorbeeld aluminium vervangt voor glas. Of liever baking soda citroen of kokosolie onder mijn oksels smeer, in plaats van deodorant. En laatst heb ik mijn keukengerei van aluminium en roestvrij staal vervangen voor glas, gietijzer, titanium of emaille (een soort beschermlaag van gesmolten glas). De pannen gemaakt van aluminium of roestvrij staal en anti-aanbakpannen zitten namelijk vol zware metalen. Ik doe mijn best en voel me daar ook heel comfortabel bij. Maar hoe ik het ook wend of keer, in deze samenleving ontkom ik niet aan bepaalde dosis gif in mijn lijf, want zware metalen zitten zelfs in de lucht en in de grond. Juist omdat een gezond lichaam prima in staat is om met een bepaalde dosis gif om te gaan, vind ik het belangrijk om mijn lichaam zo schoon en zuiver mogelijk te houden.
Bij deze pleit ik voor een alternatief, van de wegwerp aluminium ovenschalen die ik in bijna ieder Surinaams huishouden vindt. We kunnen de overheerlijke warme pom, bojo en pastei ook in een glazen of stenen ovenschaal doen. Aluminium vervangen voor glas of steen, is een kleine moeite, met heel veel gezondheidsvoordelen.
Koriander in de Surinaamse keuken
Over koriander en ontgiften: in hoeverre wordt koriander in de Surinaamse keuken gebruikt? “In de Hindoestaans- Surinaamse en Javaans-Surinaamse keuken wel,” zegt mijn collegablogger One’sy Muller van This Girl Can Cook. “In Suriname noemen ze het gemalen zaad ervan als ik me niet vergis ketoembar. Ik weet dat mijn moeder dat altijd in huis had. En volgens mij worden verse korianderblaadjes ook veel in Indiase gerechten gebruikt.” Volgens chefkok ‘Suri Anders’ London Loy wordt er in de Surinaamse keuken niet echt verse koriander gebruikt. Wel platte peterselie (ook wel bekend als soepgroente) en selderij.
Ik stel dezelfde vraag twee tantes die in Su wonen. “Goedemorgen mi gudu, nee koriander wordt hier minder gebruikt dan in NL. Hier is het citroengras, gember, knoflook, uien, kaneel, ketoembar, masala, soepgroente of selderij en soms prei. Ik ben verse koriander hier nog nooit tegengekomen.” Mijn andere tante zegt dat ze er nog nooit op heeft gelet of het wordt verkocht en dat ze het zelf niet gebruikt.
Nadelen koriander
Om een volledig beeld te krijgen in het koriander verhaal ga ik na wat de nadelen zijn van het kruid. Want je weet wat ze zeggen: ieder voordeel heeft een nadeel. Na het intikken van ‘nadelen koriander’ in Google verschijnen er meer dan 58.700. Dat zijn er 18.000 meer dan de ‘voordelen koriander’. Op de eerste pagina van het resultatenoverzicht vind ik geen nadelen. Daarom besluit ik om mijn zoekterm aan te passen naar ‘negatieve bijwerkingen koriander’. Ik kom terecht op bantoehoe.com. Volgens deze bron is het goed om te beseffen dat veel kruiden alleen goed zijn met mate. Als je een allergische reactie krijgt, huiduitslag en andere allergische symptomen ervaart, moet het gebruik van koriander onmiddellijk worden afgeschaft. En wanneer je allergisch bent voor koriander, ben je het waarschijnlijk ook voor anijs, karwij, venkel en dille.
Mi lobi koriander. En het is relatief goedkoop. Bij de groenteboer koop ik 3 bosjes voor nog geen 1 euro
Hoeveel koriander om te ontgiften
Koriander moet dus met mate gegeten worden. Maar wat betekent met mate? In 2004 zegt Robert C. Atkins, een Amerikaanse arts, dat wanneer je iedere dag een klein bosje koriander in je voeding verwerkt, je lichaam binnen twee weken optimaal gereinigd is van zware metalen. Het regelmatig consumeren van koriander voorkomt vervolgens ook weer het opstapelen van deze zware metalen in het lichaam. Ook auteur en medical medium Anthony Hopkins adviseert om elke dag koriander te eten. Niet alleen om te ontgiften, maar vooral om buik- en darmproblemen te voorkomen. Dit zegt hij in een recente publicatie uit 2015 ‘Secrets behind chronic and mystery illness and how to finally heal’.
Koriander in elke maaltijd
Ik ben het levende bewijs, dat iedereen koriander kan leren waarderen. En door mijn mini-onderzoek weet ik nu ook dat het ook een bijzonder krachtig kruid is, die positieve effecten heeft op de gezondheid. Sterker nog, in combinatie met een gezonde levensstijl kan het het lichaam ontdoen van zware metalen. Natuurlijk zijn alle groentes en kruiden gezond, maar er zijn enkele exemplaren die zo bijzonder rijk aan voedingsstoffen zijn, dat ze als een helende kruid kunnen worden gezien.
En koriander is zo een helende kruid. En het mooie is: bij de groenteboer koop ik drie bosjes voor nog geen 1 euro. En in de supermarkt is het ook relatief goedkoop, als ik het vergelijk met de voordelen die er tegenover staan. Ook al is koriander nog niet zo bekend in de Surinaamse keuken, ik geloof echt dat het de moeite waard loont om er een dagelijkse gewoonte van te maken om een klein bosje koriander te eten. Ben jij het nog niet gewend om koriander te eten? Bouw het dan langzaam op. Voeg bijvoorbeeld vanavond al een paar blaadjes door je eten. Kijk hoe je lichaam er op reageert. Om het je makkelijk te maken heb ik al twee heerlijke recepten voor je klaar staan: de koude loempia’s en de kikkererwtenburger.
Gelukkig is koriander een makkelijk te combineren kruid. Daarom neem ik me vanaf vandaag voor om nog vaker koriander in mijn maaltijden toe te voegen, ook de Surinaamse! Dus ook door de BB met R, in loempia’s en pasteitjes, extra door de groentes, door de salades, bami, nasi en misschien zelfs door mijn pom. Ja, koriander mag niet ontbreken in mijn keuken.
Weet jij verkoop adresssen van koriander in Suriname? Laat het dan weten via onderstaande commentbox. Ik ben ook benieuwd of jij koriander lust en waar je het in doet.
Mijn naam is Janin Price-Dompig en ik ben de initiatiefneemster van Gesontu Sranang. Ik ben op een missie om Surinamers met elkaar te verbinden, om elkaar te inspireren en te motiveren om nog gelukkiger te zijn. Wanneer ik een vraag heb, zoek in antwoorden in mijn boekenkast, Google of bij mijn vrienden en familie. Hoe meer verschillende bronnen, hoe beter ik mijn antwoorden kan vinden. Ik ben best wel kritisch en stel mezelf altijd de vraag: is er iets wat mijn vermoedens tegenspreekt. Toch is het een uitdaging voor mij om niet alleen kritisch te zijn over ideeën die niet passen in mijn wereldbeeld. Ik zou het leuk vinden als je laat weten wat je van mijn artikel vindt, laat je bericht achter in onderstaande commentbox.
